Informacje o Dorzeczu > 2.3.1. Szata roślinna

2.3.1. Szata roślinna

We florze Pomorza Zachodniego odnotowano 147 gatunków chronionych, z czego 116 uznano za ginące. Szczególną uwagę zwraca wysoki udział taksonów wymarłych lub bezpośrednio zagrożonych wymarciem. Część z tych gatunków występuje w dorzeczu Parsęty.

 

Analiza gatunków zagrożonych, ginących i chronionych dowodzi konieczności ochrony całych zbiorowisk roślinnych, jak np.: roślinność torfowisk wysokich i przejściowych, roślinność kserotermiczna, słonorośla.

Bardzo silne też jest zagrożenie roślinności wodnej, podmokłych i wilgotnych łąk, zbiorowisk segetalnych i ruderalnych.

Najważniejszymi składnikami szaty roślinnej dorzecza są torfowiska wrzosowiskowe i lasy.

 

 

 

 

Obecna szata roślinna Pomorza, leżącego w strefie lasów mieszanych klimatu umiarkowanego ustaliła się, oprócz wpływu określonych warunków środowiska geograficznego, w następstwie historycznego rozwoju roślinności pod wpływem radykalnych zmian klimatycznych jakie przyniosły zlodowacenia plejstoceńskie. Uległa wówczas zniszczeniu trzeciorzędowa roślinność północnej i środkowej Europy.

 

 

 

Współczesna szata roślinna zaczęła się kształtować stopniowo dopiero po stadiale pomorskim zlodowacenia bałtyckiego. W holocenie rozprzestrzeniły się na Pomorzu lasy sosnowo - brzozowe wzbogacone następnie o leszczynę, dąb, wiąz, lipę a później także klon, jesion, olchę i grab. Dalsze zmiany w lesie mieszanym i liściastym zaczęły postępować w kierunku ustępowania drzew ciepłolubnych pod naporem ekspansji buka.

Niektóre gatunki przetrwały zmiany środowiska geograficznego od warunków arktycznych późnego plejstocenu po dzień dzisiejszy. Są to relikty lodowcowe np. bażyna czarna /Empertum nigrum/, wierzba borówkolistna /Salix mytilloides/, bagno zwyczajne /Ledum palustre, Saxifraga hirculus, Stellaria crassifolia/. Z grupy reliktów polodowcowych występują tu m.in. Litorella uniflora i Lobelia Dortmana.

W wyniku gospodarki ludzkiej lasy ulegały wyniszczeniu i zmianie w kierunku monokultur jednowiekowych (w większości sosnowych). W następstwie działalności człowieka stan zalesienia zmniejszył się do ok. 38% .

 

 

Zmianom uległy również w następstwie melioracji torfowiska. Naturalne i półnaturalne ostoje flory pozostały jedynie na siedliskach skrajnie ubogich lub niedostępnych.

 

Jednym z ciekawszych przykładów takich siedlisk są zespoły roślinności halofilnej tzw. słonorośla w okolicy Kołobrzegu związane z naturalnymi wypływami ze słonych źródeł. To stanowisko jest wschodnią granicą występowania Plantago coronopus i Obione pedunkulata. Przeważająca powierzchnia dorzecza zajęta jest przez roślinność synantropijną. Młody krajobraz Pomorza odznacza się niewielką różnorodnością siedlisk, co umożliwia życie roślin o różnych wymaganiach ekologicznych. Wśród roślin dorzecza Parsęty jest kilka gatunków, które mają tu jedyne stanowisko w Polsce np. dereń szwedzki /Cornus swetica/, ponikło maleńkie /Heleocharis parvula/. Z roślin rzadko w Polsce spotykanych rośnie paproć podeźrzon marunowy /Botrychium matricaliaefolium/, kokorycz drobna /Corydalis pumila/, grążel drobny /Nuphar pumilum/, pierwiosnek omączny /Promula forinosa/, dzwonek szerokolistny /Campanula latifolia
/, jeżogłówka różnolistna /Sparganium diversifolium/. Charakterystyczne jest występowanie w pasie wybrzeża roślin należących do elementu atlantyckiego, jak woskownica europejska, wrzosiec bagienny, wiciokrzew pomorski i cis. Na uwagę zasługują również 43 gatunki roślin borealnych oraz 34 gatunki górskie, np. podrzeń zebrowiec (Blechnum spicant - 4 stanowiska). Na obrzeżach dorzecza występują niewielkie oligotroficzne jeziora lobeliowe z występującą w nich Lobelią jeziorną /Lobelia dortmana/.