Informacje o Dorzeczu > 3.2. Charakterystyka rzek - Radew

3.2. Charakterystyka rzek - Radew

Rzeka Radew, prawobrzeżny i jednocześnie największy dopływ Parsęty ma długość 85 km i powierzchnię zlewni równą 1058 km2 co stanowi około 34 % całej powierzchni zlewni Parsęty.

Spadek rzaki wynosi 69 m. Ma ona bogato rozwiniętą sieć dopływów, a jej górne odcinki znajdują się na terenach wodonośnych, z których pobierana jest woda pitna studniami głębinowymi dla miasta Koszalina. Jako początek Radwi przyjmuje się jej wypływ z jeziora Kwiecko (Hesse 2000). Do tego jeziora wpada dopływ Debrzyca z Łęczną i kanał znajdującej się nad brzegami Kwiecka (charakteryzującego się kilkumetrowymi wahaniami poziomu wody) elektrowni szczytowo-pompowej z Jeziora Kamiennego (Żydowo). Rzeka praktycznie na całej swojej długości przepływa przez tereny zalesione. W górnym biegu Radwi do rzeki wpadają dwa lewobrzeżne dopływy: Chociel i Grzybnica. Do prawobrzeżnych dopływów należy Drężnianka (odwadniająca szeroką pradolinę), Zgniła Struga i Mszanka. W tym górnym odcinku, od Kwiecka do Mostowa, uważana jest za wspaniałą rzekę pstrągową Poniżej, w latach 1912-22, utworzono dwa zbiorniki zaporowe: Jezioro Rosnowskie o powierzchni 189 ha i jezioro Hajka (92 ha). Obydwa zbiorniki osiągnęły stan równowagi biologicznej. Do samego Jeziora Rosnowskiego przed jego zaporą dopływa z lewej strony Bielica. Zbiornik jest rynną o małym litoralu i gwałtownie obniżającym się stoku, osiągający głębokosć 7 m, miejscami do 13m. Z Jeziora Rosnowskiego woda płynie do kolejnego jeziora Hajka zwykle wyłącznie betonowym kanałem długości 2 700 m zasilającym komory turbinowe. Hydroelektrownia Rosnowo wyposażona w turbiny Francisa, składa się z trzech turbozespołów o mocy 3 250 kW pobierające łącznie 27 m3/s wody. Zapora Rosnowska piętrzy wody Radwi na wysokość 15 m. Stare koryto Radwi jest zasilane intensywnymi przesiąkami wód podziemnych. Zbiornik Hajka o wielkości 100 ha posiada długość 4,5 km i powstał również do celów hydroelektrowni. Ziemna zapora i betonowe budowle piętrzą wody do wysokości 9 m kierując je na trzy turbozespoły zużywające łącznie 15 m3/s wody i mające moc 940 kW. Najczęstsza głębokość jeziora wynosi 7 m. Zbocza doliny porasta las iglasty i mieszany. Dalej w dół rzeki znajdują się jeszcze dwa piętrzenia, młyńskie w Niedalinie z żelbetowym jazem o świetle 13,5 m z zamontowanymi dwiema turbinami Francisa o osi pionowej i zainstalowanej mocy 220 kM. (wykorzystywane jest 86 kM) i jaz piętrzący wody Radwi na potrzeby ośrodka hodowli ryb w Bardzlinie. Od Hajki do młyna w Niedalinie na odcinku 3 km Radew płynie piaszczystym, miejscami zamulonym korytem o niewysokich zakrzaczonych brzegach. Szerokość koryta wynosi 8m, głębokość 0,1 -0,7 m, spad 0,25‰ a prędkość przepływu nie przekracza 0,2 m/s. Następnie, za jazem w Bardzlinie, wpadają kolejne dopływy: lewobrzeżny Chotla i Żeleźna oraz prawobrzeżny - rzeka Czarna. Dolny odcinek rzeki, długości 27 km jest dostępny dla wędrownych gatunków ryb i od ujścia Chotli, poniżej jazu Radew jest rzeką o charakterze trociowo-lipieniowym. Dzięki przegrodzie w Bardzlinie, Chotla, choć jest typową rzeką pstrągowo-lipieniową stała się dla troci jakby naturalnym przedłużeniem Radwi. Wchodzi ona do niej na tarło prawie do źródeł (Nyk 1997).

W dolnym biegu Radew płynie szeroką doliną pięknie meandrując. Brzegi są z rzadka porośnięte wierzbą a miejscami olchą. Przeważnie jednak w swych najbardziej "trociowych" odcinkach rzeka płynie wśród łąk. Rzeka od ujścia Chotli jest szczególnie polecana do połowów wędkarskich w styczniu i lutym, gdyż nigdy nie zamarza (Nyk 1997).

Radew uchodzi do Parsęty w Karlinie trzema odnogami:

- kanałem młyńskim zasilanym wodami Radwi na którym działa w budynku młyna mała turbina produkująca energię elektryczną;

- spiętrzeniem zamykającym kanał młyński przy ul. Szczecińskiej;

- naturalnym ujściem przegrodzonym kamiennym przewałem o wysokości piętrzenia 1,5 m piętrzącym wody kanału młyńskiego, z reguły przykrytym wodą.

W Karlinie, na kanale młyńskim zasilanym wodami Radwi działają w budynku młyna dwie pionowe turbiny Francisa o łącznej mocy 125 kM aktualnie czynne i produkujące energię elektryczną.

Z ciekawszych dopływów Parsęty będących rzekami pstrągowo-lipieniowymi wymienić należy Pokrzywnicę, Liśnicę, Mogilnicę, Dębnicę. Są to niewielkie rzeki do których również na naturalne tarło wpływa troć.