Nie ma zbyt wielu badań mających na celu rozpoznanie jakościowe i ilościowe ichtiofauny w dorzeczu Parsęty.

Nawet w przypadku tak ważnych z gospodarczego punktu widzenia ryb łososiowatych istnieją tylko orientacyjne szacunki ilości ryb wpływających do Parsęty i dalej do rzek dorzecza.

Jeśli chodzi o analizę jakościową istnieją pewne rozbieżności w ilości podawanych gatunków ryb występujących w dorzeczu Parsęty. Hesse (1998) podaje 27 gatunków ryb kostnych i 2 gatunki minogów. Dembowski (1997) stwierdził 22 gatunki ryb. Jego badania są omówione w następnym rozdziale.

Interesujące analizy przeprowadził Hesse, którego pracę poniżej cytujemy (Hesse 2000 niepubl.):

"Do najcenniejszych gatunków Parsęty i jej dopływów należą gatunki typowo rzeczne a w szczególności zaliczane do ryb łososiowatych jak: łosoś (wsiedlony ponownie od 1995), troć wędrowna, pstrąg potokowy, lipień. Zmiany w korycie rzek, różnorodne regulacje i zabudowa hydrotechniczna szybko wpływa na przebudowę zespołu gatunków ryb i ich przynależność do poszczególnych grup ekologicznych. W rzekach silnie skanalizowanych przeważają ryby fitofilne preferujące zwolniony przepływ i składające ikrę na substracie roślinnym. W Parsęcie ciągle jeszcze mamy przewagę ryb litofilnych składających ikrę na podłożu kamienistym. Na tej podstawie można sądzić, że Parsęta nadal zachowuje pierwotny charakter rzeki i cały zespół ichtiofauny zasługuje na szczególna ochronę. Wskaźnik naturalnej zoogeograficzności dla ichtiofauny Parsęty wynosi Z=0,93, a średni w kraju to 0,71 (Heese, 1998). Do gatunków (poza łososiowatymi) cennych przyrodniczo i także gospodarczo (głównie dla rekreacja wędkarskiej) należą , certa i węgorz oraz strzebla potokowa.

Certa z Parsęty należy do formy wędrownej i zasługuje na szczególna ochronę. Występuje już w niewielkich ilościach trudnych obecnie do oszacowania. Populacja związana z Parsętą stanowi resztkę niegdyś licznych stad rozradzających się w krótkich rzekach pomorskich w odróżnieniu od stad cert z Wisły czy Odry. Natomiast węgorze występujące w dorzeczu Parsęty można zliczyć do osobników pochodzącymi z tarła naturalnego docierających z odległych atlantyckich miejsc rozrodu aż do zlewni Bałtyku! Ta naturalność winna być też poddana szczególnej trosce, gdyż znaczna część węgorzy którymi się zarybia wody śródlądowe w Polsce pochodzi z eksportu z różnych stron świata. Strzebla potokowa to niewielka rybka dorastająca do około 10 cm długości jest doskonałym wskaźnikiem jakości wód dopływów rzeki głównej i choć jest gatunkiem z Polskiej Czerwonej Księgi to znajduje w Parsęcie dogodne warunki do wzrostu i rozmnażania. Jej populacja nie jest, jak się wydaje zagrożona.

Miejsca cenne jako tarliska dla troci lub ewentualnie łososia wymieniono w tabeli zbiorczej (Diagnoza - Fauna - Ryby - Tarliska) w oparciu o wstępną inwentaryzację wykonaną przez Instytut Rybactwa Śródlądowego (Restytucja Ryb ..., 1998). W układzie ekologicznych grup rozrodczych gatunki ryb Parsęty podzielono w następujący sposób:

Grupa litofilna (składająca ikrę na podłożu kamienistym):

- minog strumieniowy - Lampetra planeri (Bloch)*

- minog rzeczny - Lampetra flviatilis L.**

- łosoś - Salmo salar L.

- troć wędrowna - Salmo trutta m. trutta L.

- pstrąg potokowy - Salmo trutta m. fario L.

- pstrąg teczowy - Oncorhynchus mykiss (Walb.)

- lipień - Thymallus thymallus L.

- kleń- Leuciscus cephalus (L.)

- certa - Vimba vimba (L.)

- strzebla potokowa - Phoxinus phoxinus (L.)*

- głowacz białopłetwy - Cottus gobio L.

Grupa indyferentna (składająca ikrę na podłożu kamienistym jak i na roślinach):

- jaż - Leuciscus idus (L.)

- jelec - Leuciscus leuciscus (L.)

- krąp - Blicca bjoerkna (L.)

- okoń - Perca fluviatilis L.

Grupa fitofilna (ikra jest składana na roślinach):

- szczupak - Esox lucius L.

- leszcz - Abramis brama (L.)

- płoć - Rutilus rutilus (L.)

- lin - Tinca tinca (L.)

- słonecznica - Leucaspius delineatus (Heckel)

- karaś srebrzysty - Carassius auratus gibelio (Bloch)

- koza - Cobitis taenia (L.)*

- ciernik - Gasterosteus aculeatus L.

- cierniczek - Pungitius pungitius (L.)

- sandacz - Stizostedion lucioperca (L.)

Grupa psammofilna (ikra jest składana na dnie piaszczystym):

- kiełb - Gobio gobio (L.)

- śliz _ Barbatula barbatula (L.)*

Grupa lito-pelagofilna (ikra składana na dnie kamienistym ma możliwość dryfowania blisko dna):

- mietus - Lota lota (L.)

Grupa specjalna:

- węgorz - Anguilla anguilla (L.)

* - gatunki objęte ochroną gatunkową

** - ochrona jedynie w stadium rozwoju larwalnego w rzekach"

Podany powyżej wskaźnik naturalności jest dla Parsęty bardzo wysoki i świadczy o stosunkowo dużej zgodności ekologicznej ichtiofauny tzn. że występują tu gatunki właściwe dla danego siedliska i nie ma dużo gatunków obcych. Jedynym takim gatunkiem jest pstrąg tęczowy - ryba hodowlana, która przedostała się ze stawów produkcyjnych do rzek dorzecza.