2.1.2. Środowisko geograficzne

Obecne ukształtowanie i rzeźba terenu Dorzecza Parsęty powstały w głównej mierze w wyniku zlodowacenia bałtyckiego fazy pomorskiej oraz procesów, jakie zachodziły w trakcie ustępowania lądolodu, który wycofując się pozostawił po sobie oprócz moren i sandrów, jezior, resztek lodów itp. również mnóstwo głazów narzutowych.

Charakterystyczną cechą ukształtowania terenu jest występowanie pasma najwyższych wzniesień w południowej części dorzecza, przebiegających od Bobolic do Połczyna Zdroju. Jest to najwyżej wzniesiony fragment strefy marginalnej fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego, stanowiący jednocześnie dział wodny zlewni rzek Przymorza i Noteci. To pasmo wzniesień tworzy strefę źródliskową Parsęty i Radwi z jednej strony i Drawy z drugiej. Znaczne obszary wzniesień położone są powyżej 180 m npm.

W kierunku północno zachodnim teren obniża się dość gwałtownie do wysokości 20-40 m npm osiągając miejscami średnie spadki rzędu 5-7%. Pasmo najwyższych wzniesień strefy marginalnej lądolodu zdecydowanie obniża się w rejonie źródlisk Parsęty (co związane jest z tzw. lobem Parsęty).

W kierunku północnym teren porozcinany jest głębokimi dolinami Parsęty, Radwi oraz ich dopływów, których głębokość sięga 20-30 m tworząc niezwykle malownicze przełomy, a rzeki w nich płynące nabierają charakteru rzek górskich.

W dalszym biegu rzeki płyną Równiną Białogardzką, gdzie teren jest bardziej płaski, rzeki mają mniejsze spadki i pięknie meandrują czasami zmieniając koryto, co powoduje powstawanie starorzeczy.

Charakterystycznym elementem tego obszaru jest Pradolina Pomorska, w której częściowo płynie Radew.

Rzeki płynące w kierunku północnym wypływają ze źródeł (w przeciwieństwie do płynących w kierunku południowym, które często biorą początek w jeziorach). Mają duże spadki oraz wahania przepływów w ciągu roku i poszczególnych sezonach. Na Parsęcie i Radwi przed II wojną światową pobudowano spiętrzenia.

W dorzeczu Parsęty nie ma dużych jezior. Poza naturalnymi jeziorami występują trzy sztuczne: Żydowo, Rosnowo i Hajka tworzone przez budowle piętrzące na Radwi. Na całym obszarze dorzecza występują "oczka polodowcowe" i bagna będące zanikającymi jeziorami. Same źródliska Parsęty znajduję się na terenie łąk powstałych w niecce takiego zarośniętego jeziora.

Duże ilości wody zakumulowane jest w torfowiskach i łąkach. Największe kompleksy torfowo-bagienne i łąkowe znajdują się w rejonach wsi Dargikowo, Klęcko, Czarne Małe, Nosibądy, Parsęcko - Mosina, Nowy Chwalim oraz Warnino.

Ogólne zasoby wód powierzchniowych obliczonych w oparciu o odpływ ocenia się na ca 260 mln m3 rocznie.